Większość z tych, którzy w sierpniu 1944 r. ruszyli na warszawskie
barykady powstańcze dziennikarzami zostali dopiero w przyszłości, za lat kilka.
Wymieniam tylko kilku z nich. Ich losy różniły się od siebie. Jedni w czasach
PRL pracowali w mediach na pierwszej linii frontu, inni skryli się w obszary
bardziej bezpieczne, wszyscy jako uczestnicy Powstania Warszawskiego zapisali
bohaterską kartę w historii.
BRONISŁAW BROŃSKI
Pochodził z Wilna , w tamtym okręgu był zastępcą szefa
wywiadu AK, zaaresztowany przez Gestapo , odbity z więzienia przedostał się do
Warszawy. Został żołnierzem Armii Krajowej (pseudonim „Jastrząb”). W czasie
Powstania Warszawskiego zgłosił się do oddziału „Leśnika” i walczył na
Muranowie. Został ranny. Potem walczył na Starym Mieście. Był prawnikiem, po
zakończeniu wojny poświęcił się dziennikarstwu. Zainicjował utworzenie
Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944, został jego honorowym
prezesem.
OLGIERD BUDREWICZ
Przedstawiciel pokolenia Kolumbów (urodzeni w latach 20 XX
w.). Ich młodość przerwał wybuch II wojny światowej. Olgierd Budrewicz w czasie
okupacji ukończył szkołę podchorążych Armii Krajowej. W Powstaniu Warszawskim
walczył jako kapral-podchorąży (ps. Konrad”) na Żoliborzu (zgrupowanie „Żmija”,
obwód „Żywiciel”). Po wojnie podróżował po świecie i drukował w wielu pismach.
Autor książek o tematyce podróżniczej (m.in. „Równoleżnik zero”, „Ta przeklęta
susza”)
ZYGMUNT GŁUSZEK
W Powstaniu Warszawskim jako kilkunastoletni młodzieniec
zapisał się brawurą i niespotykaną odwagą. Został odznaczony Krzyżem
Walecznych. Jako dziennikarz zadebiutował na łamach „Życia Warszawy” w 1949 r.
Potem pracował w „Przeglądzie Sportowym”. W latach 1971-1981 był redaktorem
naczelnym miesięcznika „Lekkoatletyka”..
JÓZEF KUŚMIEREK
Jeden z najwybitniejszych i najodważniejszych reportażystów w czasach PRL. W czasie wojny
najpierw znalazł się w oddziałach Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. Był
uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Wtedy właśnie napisał słynny reportaż „W
płonącej Warszawie. Relacja uczestnika walk” (wydrukowany w piśmie „Zwyciężymy”).
Tuż po wojnie rozpoczął pracę w „Trybunie Dolnośląskiej” . W czasie swojej
bogatej drogi dziennikarskiej skupiał się na piętnowaniu absurdów systemu
gospodarczego PRL. Publikował w „Krytyce” i „Biuletynie Informacyjnym KOR” i
przede wszystkim w ramach prac „DiP”-u („Doświadczenie i Przyszłość”). Był
osobą lubianą w środowisku dziennikarskim i nielubianą w kołach rządzących.
EUGENIUSZ LOKAJSKI
Nie był dziennikarzem piszącym, jednak jako autor zdjęć
przeszedł do historii polskiego dziennikarstwa. Podczas Powstania
Warszawskiego, w którym walczył jako dowódca plutonu kompanii sztabowej
„Koszta” (ps. „Brok”) zrobił ponad 1000 zdjęć dokumentujących heroiczny bój
warszawiaków. Przed wojną był mistrzem Polski w kilku dyscyplinach
lekkoatletycznych, uważano go za czołowego oszczepnika na skalę światową.
Zginął w Powstaniu 24 września 1944 r.
MARIAN PODKOWIŃSKI
Publicysta i komentator, niemcoznawca. Żołnierz AK, w
Powstaniu Warszawskim walczył w zgrupowaniu „Baszta”. Był korespondentem na
procesie zbrodniarzy hitlerowskich przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w
Norymberdze. Działał w Klubie Korespondentów Zagranicznych. Nestor polskiego
dziennikarstwa.
ZDZISŁAW SIERPIŃSKI
Żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego
przez cały czas jego trwania. Walczył w randze kaprala podchorążego (ps. Marek
Świda), w szeregach 226 plutonu Kompanii Dywersji Bojowej „Żniwiarz”. Był tym ,
który na Żoliborzu oddał pierwsze strzały do Niemców. Była godzina 13.50.
Prawie cztery godziny przez oficjalnym wybuchem Powstania – słynną godziną „W”.
Uznano go za tego, który rozpoczął Powstanie Warszawskie. Po wojnie skończył
studia na Uniwersytecie Warszawskim i jednocześnie w 1945 r. rozpoczął –
trwającą pół wieku – pracę w „Życiu Warszawy” . Współpracował z radiem i
telewizją. Pisał scenariusze do filmów o muzyce. Był jednym z najwybitniejszych
krytyków muzycznych.
STANISŁAW SCHOEN -
WOLSKI
Jako kilkuletni chłopiec – harcerz rozpoczął w czasie II
wojny światowej działalność konspiracyjną. W 1943 r. przyjęty został w szeregi
AK. W Powstaniu Warszawskim walczył w stopniu bombardiera (ps. „Imek”).Jako
strzelec wyborowy walczył na Mokotowie w Grupie Artyleryjskiej „Granat”. Za
brawurowy atak na nieprzyjacielskie stanowisko na roku ulic Dolnej i
Konduktorskiej został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W
Telewizji Polskiej był dziennikarzem, prezenterem i wieloletnim wydawcą
„Dziennika Telewizyjnego”.
WACŁAW ŻDŻARSKI
Działalność dziennikarską rozpoczął w II Rzeczpospolitej.
Pracował w wydawnictwie „Rój”, kierowanym przez Melchiora Wańkowicza.
Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 jako podoficer 44 pp z Równego. Był w
niewoli sowieckiej, później niemieckiej. W 1941 r. został szefem szkolenia
fotoreporterów Komendy Głównej (pseudonimy „Kozłowski”, „Wrzosek”). W Powstaniu
Warszawskim pełnił służbę jako sprawozdawca wojenny VI Oddziału Sztabu Komendy
Sił Zbrojnych w Kraju , był reporterem pism powstańczych. Po wojnie W. Żdżarski
m.in. współpracował z „ Przekrojem”. W tygodniku „Świat” prowadził rubrykę „Fotografia
na co dzień”.
Lista ta nie jest pełna. Bohaterem był STANISŁAW CHEŁCHOWSKI
(późniejszy redaktor naczelny „Życia Gospodarczego”). W konspiracji
działał w latach 1939 – 1944: VII Obwód
"Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1
Rejon "Brzozów" (Legionowo) - pluton 709 Oddział VII Obwód
"Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1
Rejon "Brzozów" (Legionowo) - pluton 709. Żołnierz Powstania Warszawskiego.
BOHDAN TOMASZEWSKI – znany komentator sportowy. Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako żołnierz ZWZ AK (ps. "Mały").
W czasach PRL miałem zaszczyt „konspirować” u boku red. Zygmunta Głuszka – wspaniały
człowiek.
Tak jak wspaniałymi byli wszyscy wyżej wymienieni i niewymienieni
powstańcy z 1944.
